Tijdens onze reis door Israël bezochten we ook het noorden van het land. Niet zo populair en bekend bij toeristen als andere delen van het land, zoals Jeruzalem, de Dode Zee of Tel Aviv. Onterecht wat mij betreft! Onze uitvalsbasis Haifa was niet alleen een heerlijke stad, maar je vindt er een bouwwerk dat wat mij betreft zo tot de wereldwonderen gerekend mag worden, namelijk de tuinen van het bij mij onbekende maar erg interessante Bahá’í geloof. Verder trokken we er op uit om een fantastische wandeling door een rivier te maken naar een waterval, slenterden we over de eeuwenoude muren van Akko en bewonderden we prachtige grotten. Kortom, het noorden van Israël is ons erg goed bevallen!
Haifa
Onze uitvalsbasis om het noorden van Israël te verkennen was Haifa. We hebben bewust gekozen voor een vaste plek om te voorkomen dat we iedere (paar) dag(en) moesten verkassen. En een van de voordelen van Israël is dat het een klein land is met goede wegen, zodat we heel snel op de volgende plaats van bestemming waren. In Haifa hadden we een ontzettend relaxed appartement gevonden in het centrum. Schone, grote kamer en erg vriendelijke eigenaren die ons veel informatie gaven. Top! Vlakbij ons appartement zaten bovendien talloze heerlijke restaurants, terrasjes en voor in de ochtend een heerlijk bakkertje. Dubbel top!
De stad Haifa is onder Israël-gangers wat minder bekend, zoals geldt voor het gehele noorden van het land. Niet vreemd, voor een korte vakantie spreken steden als Jeruzalem of Tel Aviv toch iets meer tot de verbeelding. Maar Haifa is niet alleen de een-na-grootste stad met de grootste haven, het is bovendien een erg relaxte stad met een grote maar minder bekende attractie. De Baha’i tuinen die je in deze stad vindt zijn werkelijk een pareltje. Zou wat mij betreft zomaar in het rijtje met wereldwonderen passen!
Wij verkenden de stad met een Free Walking Tour van Daniel met een grote ranzige 
gele hoed. Zijn handelsmerk zijn rare hoeden, in het bijzonder die vieze gele. Onze eerste (en blijvende) indruk… wat een weirdo! Maar eerlijk is eerlijk, toen we eenmaal voorbij de uitleg over al zijn hoeden (hij had er meerderen meegenomen!) volgde een hele goede tour door de stad (kaartje van de route)! Heel veel interessante informatie met als hoogtepunt de privé-wandeling door de Baha’i tuinen.
Onze vreemde vogel met de gele hoed startte zijn tour op Paris Square, ooit door de Fransen aan Israël geschonken. Vanuit daar liepen we naar de enige metro in heel Israël, de Carmelit. Deze is eigenlijk meer een verkapte kabelbaan de berg op met als rariteit dat er halverwege een miniatuurversie van het vrijheidsbeeld te vinden is. Heeft ooit iemand daar achtergelaten en nu staat het er dus nog steeds vrolijk..
Eenmaal met de Carmelit boven gekomen wandelden we richting de Louis Promenade, waar we een fenomenaal uitzicht hadden over de stad en zijn haven. In de verte zagen we een gigantisch gebouw bij de haven. Dit is de graanhandel van Haifa en tevens een paradijs voor duiven. Waarschuwing voor ons: pas daar op voor ongewenste projectielen vanuit de lucht! Tevens besloten we op dit moment ook om eens ’s avonds terug te keren op deze Promenade om te genieten van het uitzicht met alle lampjes in het donker. Ook dat was fantastisch!
Terwijl Daniel diverse verhalen vertelde over het date-leed van Orthodoxe joden en de historie van zijn familie en land wandelden we rustig verder richting de ingang van de Baha’i-tuinen. Daar wachtte een fijne verrassing voor ons. Terwijl de rest van alle toeristen achter het gesloten hek foto’s stonden te maken, loodste Daniel ons naar binnen. Als geaccrediteerd gids mocht hij dit doen! Wij wandelden dus in alle rust door deze prachtige tuinen… hierover verderop meer in een apart hoofdstuk!
Na de afdaling over de 19 terrassen van de tuinen kwamen we in de German Colony van Haifa uit. Deze van oorsprong Duitse wijk aan de voet van de Baha’i Tuinen werd ooit gesticht door Duitse Tempeliers die naar het Heilige Land waren gekomen om een Christelijke gemeenschap te stichten. Tegenwoordig is het niet alleen een leuke wijk om doorheen te zwerven met 19-eeuwse gebouwen met typische rode daken en Bijbelse teksten op de muren, maar ook het gebied waar je talloze restaurants en cafeetjes kunt vinden. In de avonduren is hier altijd wel iets te doen!
Vanuit de German Colony liepen we door naar het Christelijk-Arabische gedeelte Wadi Nisnas waar echt de sfeer uit het Midden-Oosten hangt. Nauwe straatjes, kleine winkeltjes en restaurantjes en een grote markt. Dit is w
aar Daniel ons meer liet zien van culinaire aspecten van Haifa. We liepen een winkeltje binnen waar een oude man zelf zijn koffie brandde en lokale zoetigheden (Halva) verkocht. Natuurlijk konden we hier even proeven en uiteraard kochten we ook maar wat lekkers om mee te nemen. Via een specerijenwinkel (1001 kruiden te koop!) en een bakkerij met grote stapels zoete lekkernijen. En daarbij kwamen we aan bij het officieuze eindpunt van de tour, namelijk ‘the best falafel in the world‘ bij een klein tentje genaamd Ha’zkenim. Opmerkelijk genoeg claimde ook de overbuurman dezelfde titel, maar volgens Daniel was dit ‘the place to be’. Ons maakte het niet uit, na zo’n lange wandeling was het voor mij sowieso de beste falafel van de hele wereld!
Baha’i Tuinen
Het onbetwiste hoogtepunt van Haifa waren wat ons betreft de Baha’i Tuinen. Dat verdient dus een apart kopje in dit verhaal!
Wat is het Baha’i geloof?
Dit geloof was bij ons eigenlijk totaal onbekend, terwijl het toch een geloof is dat miljoenen volgelingen kent. Wellicht dat het voor ons zo onbekend is vanwege het vredelievende karakter van de Baha’i. Ze gaan uit van gelijkheid en eenheid onder mensen, ongeacht geslacht, religie of ras. Daarin is ook geen plaats voor geweld, vooroordelen en laster. De Baha’i geloven in het bestaan van één God, maar dat er daarnaast wel vele profeten zijn geweest in de geschiedenis, zoals Abraham, Mozes, Boeddha, Jezus en Mohammed. In tegenstelling tot vrijwel ieder ander geloof kun je niet van geboorte Baha’i-gelovige zijn, dit is een keuze die je zelf bewust moet maken. Pas op de leeftijd van 15 jaar kan iemand de keuze maken om Baha’i te worden met alle verplichtingen die daar bij horen. Enige minpuntje dat we hoorden over het geloof was de conservatieve kijk op homoseksualiteit, dat past bijna niet bij het verhaal over zo’n tolerant en vredelievend geloof.
Halverwege de 19e eeuw is het geloof ontstaan als afscheiding van de Islam. Ali Muhammed (de Bab) geloofde in en predikte over een harmonieuze, ethische en moderne samenleving, vrij van economische en sociale vooroordelen. Al vrij snel kreeg hij een schare volgelingen, die Babi genoemd werden. De Bab werd in zijn vaderland Perzië als een gevaarlijke rebel beschouwd en in 1850 geëxecuteerd. Een van zijn voorspellingen was dat er een afgezant van God zou gaan komen. Niet geheel verrassend claimde 16 jaar later een van zijn Babi die profeet te zijn en noemde zichzelf Buha’ullah. Dit was natuurlijk niet de bedoeling en deze Buha’ullah werd snel verbannen naar Akko (een plaats vlakbij Haifa). In deze periode schreef hij zijn voornaamste werk, het Kitab-i Akdas (Heilige Boek), en ontwikkelde de leer van het Baha′i-geloof. Bij zijn dood werd hij in Akko begraven, zijn graftombe daar is wereldwijd het belangrijkste Bahá’í heiligdom.
In Haifa is de op een-na-heiligste plek voor de Baha’i te vinden, dit is de tombe van de Bab. Meer dan 50 jaar na de dood van de Bab werd in Haifa de tombe gebouwd en werden zijn stoffelijke resten in het geheim hier naar toe gesmokkeld.
Elke Baha’i aanhanger moet ten minste eenmaal in zijn leven als bedevaart naar de tempel zijn gelopen van beneden naar boven via de 1400 traptreden. Voor toeristen is het aan te raden lekker boven aan de Carmelberg te beginnen. Daar is ook dagelijks (behalve woensdagen en feestdagen) een gratis tour (Upper Terrace Tour) te volgen om 12:00 ’s middags. Vol is vol, dus op tijd zijn wordt aangeraden. De laaggelegen delen van de tuinen zijn dagelijks tot het middaguur gratis te bezoeken. Maar de beste manier om de tuinen te bezoeken is om op woensdag de Free Tour van Daniel met de vieze gele hoed te volgen! Aangezien hij officieel tourguide is, mag hij toeristen meenemen door de tuinen heen. In een klein groepje gingen wij dus op pad, terwijl alle andere bezoekers de tuinen slechts van een afstandje konden blijven bewonderen. Ideaal!
Deze tombe van de Bab (Shrine of the Bab/ Heiligheid van de Bab) is het middelpunt van de adembenemende Baha’i tuinen die op de helling van de Carmelberg zijn gebouwd. De tuinen bestaan uit 19 terrassen (9 onder, 9 boven en het terras met de ‘Shrine of the Bab’ in het midden), allemaal een toonbeeld van perfecte symmetrie, waarbij gelet wordt op ieder detail. Er zijn tientallen Baha’i-vrijwilligers dagelijks in de weer om de tuinen in perfecte staat te houden. Wat opvalt is dat alles perfect klopt, het gras, de bloembedden, de fonteinen. En dat alles dus in perfecte symmetrie… met uitzondering van een boom voor het Heiligdom van de Bab. Die staat iets naar rechts, zodat het zicht op de prachtige gouden koepel optimaal is.
Naast de perfecte afwerking van de tuin en de Heiligheid van de Bab (de tombe met de gouden koepel) viel ons de serene rust in de tuinen op. In combinatie met de verhalen over het voor ons nog onbekende Baha’i-geloof maakte dat erg veel indruk. Absoluut een hoogtepunt van onze Israël reis voor mij.
Waterhike Yehudiya watervallen
Na zo’n twee weken reizen door Israël waren Jacqueline en ik de culturele bezienswaardigheden en alle heilige stenen wel een beetje zat. We wilden de natuur in! Na wat speurwerk kwamen we uit bij het Yehudia Nationaal Park. Het is misschien niet hetgeen waar Israël in eerste instantie bekend om staat, maar je hebt er prachtige natuurgebieden! En bovendien worden deze nationale parken erg goed onderhouden met vaak uitstekende faciliteiten (zoals informatievoorziening, bewegwijzering en kaarten).
Al eerder hadden we bij het bezoek aan de Dode Zee een erg toffe waterhike ondernomen, dat wilden we nog wel een keer! En dat kon zomaar in het Yehudia Nationaal Park. Het was wel een paar uur rijden vanaf Haifa en wij zijn niet de vroege vogels die voor dag en dauw al op pad zijn. Dus uiteindelijk kwamen we tegen het middaguur aan bij Yehudiya.. net op tijd om de wandeling nog te mogen doen! We registreerden ons (is verplicht, om te voorkomen dat je zoek raakt) en gingen op pad!
Het ontzettend toffe van deze hike was niet zozeer het einddoel. Dat einddoel was de Yehudia waterval en was mooi en leuk. Je kon er lekker zwemmen in het ijskoude water en we spraken er met aardige Israeli die ons vertelden over dienstplicht in Israël (3 jaar voor mannen, 2 jaar voor vrouwen). Wij knabbelden er lekker onze sandwiches op voordat we weer terugkeerden naar onze auto.
En hoewel de omgeving echt prachtig was was ook dat niet het hoogtepunt van de dag. De wandeling begon door een rotsachtig gebied met prachtige vergezichten over de vallei. Na een tijdje wandelen kwam een steile afdaling naar een riviertje toe. En daar begon de echte rivierhike voor ons! We wandelden ruim een half uur door de rivier, waarbij het koude water vaak tot ons middel kwam. Vonden we erg tof om te doen, hoewel ik Jacqueline wel een paar hartverzakkingen heb bezorgd met mijn capriolen (“nee ik stop die camera niet weg.. ik wil foto’s maken… oh @#$ ik val.. gelukkig camera boven water gehouden… maar de rugzak niet..”). Gelukkig hebben we de foto’s nog!
Op de terugweg kwamen we nog langs allerlei bekende Bijbelse plaatsen. Reden we zomaar langs de plek waar Jezus water in wijn veranderde. Of twee vissen in duizend vissen (klik hier voor een liedje over dat verhaal). Nouja, bij het meer van Galilea gebeurde allerlei prachtige verhalen met een hoofdrol voor Jezus. En op iedere plek is wel een kerkje gebouwd voor de vele pelgrims. Hoe interessant ook, wij reden er dus aan voorbij. Net als aan Nazareth. Hadden we graag een kijkje genomen, maar het dorpje waar Jezus ooit opgroeide is uitgegroeid tot een drukke Arabische stad. Wel de moeite waard, maar paste niet meer in ons programma. En wij waren heel blij met ons dagje in de natuur!
Grotten Rosh Hanikra
Helemaal in het noorden van Israël, tegen de grens met Libanon aan, liggen de grotten van Rosh Hanikra. Met een klein kabelbaantje daal je af naar de grotten, die deels natuurlijk zijn en deels uitgegraven zijn voor een spoorlijn die hier tientallen jaren geleden gebruikt werd. Nu zijn het prachtige grotten om doorheen te wandelen, waarbij je de golven van de azuurblauwe zee met flinke kracht tegen de rotsen kapot ziet slaan.
Akko (Acre)
Op een steenworp afstand ter noorden van Haifa ligt de oude stad Akko. Het oude centrum van deze middeleeuwse vestingstad is door de UNESCO uitgeroepen tot werelderfgoed. Wij liepen een paar uurtjes door de nauwe steegjes en langs de indrukwekkende vestingmuren van de stad. We dwaalden een beetje door het haventje en genoten van het uitzicht over de zee vanaf de stadsmuren. Ook namen we een kijkje in de moskee van deze overwegen Islamitische plaats. Voor de belangrijkste attractie van de stad, de middeleeuwse citadel, waren we helaas net te laat!
Tevens vindt je in ook in Akko de tuinen van het Baha’i geloof. Dit is voor de Baha’i de meest heilige plaats ter wereld. Hier heeft de profeet Bahá’u’llah zijn laatste rustplaats gevonden.
En verder…
Er is in het noorden van Israël nog veel meer te doen, maar onze tijd was beperkt tot drie dagen. Hier enkele suggesties:
Stranden: overal langs de prachtige kust van Israël vind je heerlijke stranden. Bijvoorbeeld in Haifa zelf, daar zijn wij niet geweest. Onderweg van Haifa naar Tel Aviv stopten wij bij HaBonim Beach, waarvan we gelezen hadden dat dit een van de mooiste stranden van Israël zou zijn. Een pareltje dat nog niet ontdekt zou zijn door grote groepen, daar wilden wij wel enkele uren vertoeven voordat we verder gingen naar de drukte van Tel Aviv. We moesten het laatste stukje offroad rijden, bij een grote watertoren naar links en daar is dan het strand! We volgden de aanwijzingen, stuurden onze huurauto vakkundig langs de kuilen van de dirtroad. En daar kwamen we ‘de moeder aller kuilen’ tegen aan het einde van de weg. En door die kuil moesten we heen… om uit te komen bij de geasfalteerde weg waar een grote touringcar vol schoolkinderen overeen reed richting ‘ons strandje’… Kleine deceptie, dan toch maar door de kuil heen proberen te rijden. Lukt niet, wielen los.. kunnen toch achteruit.. en met een omweg komen we op het strand uit. Dat wel mooi was, maar ook weer niet zo mooi.
Caesarea: Iets ten zuiden van Haifa (of ten noorden van Tel Aviv, kwestie van perspectief) ligt Caesarea. Grote archeologische vondsten uit de tijd van de Romeinen en Kruisvaarders. Je kunt er onder andere de oude vestingstad, oude haven, amfitheater en hippodroom bewonderen.
Meer van Galilea (of Tiberias): Dit is het grootste meer van Israël met tal van religieuze heilige plekken in de omgeving. Heel wat verhalen uit de bijbel spelen zich af rondom dit meer. Daarnaast biedt het meer van Galilea diverse opties tot recreatie. Natuurliefhebbers en watersporters kunnen hun hart ophalen en er zijn vele mooie wandelingen te doen. De grootste stad is Tiberias, een van de vier heilige steden van het Jodendom en voor veel toeristen een goede uitvalsbasis om de omgeving te bezoeken.
Golan Hoogvlaktes: In het noorden van Israël (tegen de grens met Syrië en Libanon) liggen de Golan Hoogvlaktes. Bergachtig gebied, mooie natuur, veel wijngaarden. Wij bezochten in dit gebied de Yehudia Watervallen en maakten hier een prachtige wandeling door de rivier naar de waterval toe!
Nazareth: De plaats waar Jezus van Nazareth zijn jeugd doorbracht is uitgegroeid tot een grote en drukke Arabische stad. Los van religieus toerisme is de oude stad de moeite waard, verdwalen gegarandeerd! De beroemdste kerk in Nazareth is de Aankondigingskerk.
Safed (Tsfat): Safed, gelegen op de top een van een berg, is een stad vol hippies, kunstenaars en Joden (belangrijke stad in het Jodendom). Wij maakten er een korte stop, maar dat was te kort om echt een indruk van de stad te krijgen.
Foto’s:
