Een reis door Zuid-Amerika is niet compleet zonder bezoek aan het immense Amazone-gebied. Wij besloten om in Bolivia de jungle te gaan bezoeken in combinatie met de Pampas. In een vijfdaagse tocht zagen we veel flora en fauna voorbij komen. Van ‘verdovende’ bomen tot aan een papegaaien-rots. Van apen in de boot tot zwemmen in een rivier met roze zoetwaterdolfijnen (en piranha’s en kaaimannen).

Op naar Rurrenabaque
Rurrenabaque (Rurre) is in Bolivia de plek om een bezoek te gaan brengen jungle en pampas. Een bus naar deze stad doet er zo’n 18-24 uur over (tenzij je pech hebt, dan duurt het nog veel langer) en gaat over onverharde bergwegen. Na een aantal erg slechte verhalen gehoord en gelezen te hebben over deze busrit, besloten wij wijselijk om maar het vliegtuig te pakken. Amaszones Airlines bracht ons in een vlucht van ongeveer een half uur naar Rurre.

Vanuit het vliegtuig hadden we een prachtig uitzicht.. eerst over La Paz, later over het Amazone-gebied. De immense stad La Paz ging over in een immens oerwoud. In Rurre aangekomen bleek dat het vliegveld niet meer was dan een landingsbaan. Aan het eind hiervan stonden al twee busjes te wachten om de passagiers naar de ‘terminal’ in the middle of nowhere te brengen en voor 10BOL ook naar het stadje.. wat iedereen deed dus.

Ons eerste uitzicht op de jungle!

Rurre is een klein, relaxed stadje midden in de jungle aan de oevers van Rio Beni. De stad wordt omringd door natuur; groene bergen en een orkest van allerlei dierengeluiden zodra de zon ondergaat.

Na aankomst in Rurre vonden we al vrij snel een prima hotel om een nachtje te verblijven. De volgende dag zouden we namelijk al de jungle in gaan! In La Paz hadden we al een tour geboekt bij Bala Tours, waarin we een bezoek aan jungle en pampas zouden combineren.

Parque Nacional Madidi
Om negen uur in de ochtend vertrokken we eerst voor een paar dagen naar de jungle, naar nationaal park Madidi. We bereikten dit park door ruim 2 uur stroomopwaarts met de boot te varen over Rio Beni en Rio Tuichi. Bala Tours heeft hun eigen kamp met ecolodges midden in de jungle aan de rivier. Dit zou onze basis worden voor de eerste twee nachten.

Met de boot van Balas Tours de jungle in!

Na een meer dan prima lunch (verzorgd door twee continu glimlachende vrouwtjes van de lodge) en wat gerelaxed te hebben in de hangmatten, gingen we die middag op pad voor onze eerste kennismaking met de jungle. Onze gids, Aurelio, was geboren in de jungle, jaagde vroeger op de dieren en werkt ondertussen al zo’n 15 jaar voor Bala Tours. Een echte kenner dus! En dat is maar goed ook, aangezien het in het dichtbeboste oerwoud lastig is om dieren te spotten.

Sowieso verstopten de dieren zich erg goed die middag. We zagen al wel wat kleine kaaimannen in een vijver, vele insecten (muggen!) en vlinders, maar de apen lieten erg lang op zich wachten. Pas bijna aan het eind van de ruim drie uur durende wandeling zagen we in de bomen wat apen klauteren! Wel erg tof om te zien! En we waren ook alle drie heel blij dat het gelukt was! Wij omdat we toch wat gezien hadden! En Aurelio omdat hij er duidelijk van baalde dat het niet lukte om veel dieren te spotten. Waarschijnlijk zijn eer te na als jungle-man!

Wat we vooral zagen… bomen.. wurgende, wandelende of stekelige bomen…

Na wederom een lekkere maaltijd doken we die avond vroeg ons bed in… ook omdat ik me niet heel erg lekker voelde. Wat waarschijnlijk veroorzaakt werd doordat we van de ijle lucht van het hooggelegen La Paz vrij snel naar het oerwoud met een hoge luchtvochtigheid waren gegaan.

Ara’s in een kleimuur
De volgende dag stond ik gelukkig weer fris en fruitig op en gingen we weer vroeg (zes uur) op pad om bontgekleurde ara’s te spotten. In een hoge, natuurlijke muur van klei nestelden diverse vogels. De vroege ochtend was het ideale moment om deze prachtige, bontgekleurde vogels te kunnen zien rondvliegen op zoek naar eten. We zagen diverse ara’s, voornamelijk in tweetallen, rondvliegen vanuit onze open plek in het oerwoud met zicht op de kleimuur.

Het uitzicht op de kleimuur.. spotten jullie de ara’s al?

Het kostte mij maximale zoom om ze op de foto te krijgen 😉

Na daar een tijdje gezeten te hebben en genoten te hebben van de vele vogels, beklommen we dit punt om een prachtig uitzicht te hebben over het oerwoud en de af- en aanvliegende papegaaien.

Filmpje vliegende ara’s

Nadat we ook hier een tijd hadden genoten van het uitzicht, vervolgden we onze weg door de jungle. We spotten nog een aantal apen hoog in de bomen, wat telkens erg gaaf blijft! En wat waren we blij met onze gids, die in staat was om door het vele groen toch het wildlife te spotten.

Ook liet onze gids ons hier kennismaken met de veelzijdigheid van de bomen en planten in het oerwoud. Een aantal medicinale bomen werden getoond (goed voor maagpijn etc) en we kregen ergens ook nog wat bladeren om te proeven. Al vrij snel kregen we een erg smerige smaak in onze mond… we spuugden snel de bladeren uit, maar merkten al wel dat onze mond verdoofd aanvoelde. Deze plant werd door de inheemse bevolking gebruikt ter verdoving, bijvoorbeeld bij kiespijn. Gelukkig voor ons trok de gedeeltelijke verdoving binnen een minuut of vijf weg. Even later gaf Aurelio mij een aantal bladeren, met het verzoek om deze flink tot een bal op te wrijven. Ik voelde al een beetje aankomen wat er ging gebeuren en inderdaad begonnen mijn handen er na een tijdje een beetje rood uit te zien. Maar toen onze gids er wat water over heen gooide, werd het al vrij snel paars… M’n handen zijn voor enkele dagen paars gebleven. Pas aan het eind van onze vijf-daagse trip was het min of meer verdwenen.

Piranha vissen… of voeren?
Eenmaal teruggekeerd in de lodge stond er weer een heerlijke lunch op ons te wachten, uiteraard geserveerd met een grote glimlach. Vervolgens hadden we een paar uurtjes om het eten wat te laten zakken in de hangmatten, voordat we weer op pad gingen. Het middagprogramma was facultatief… zwemmen, nog een stuk wandelen of vissen naar piranha’s. Wij kozen voor de laatste optie, hoewel we beide niet echt liefhebbers zijn van de hengelsport. We hadden allebei ook nog nooit eerder gevist zelfs. 😉 Maar we waren erg benieuwd naar deze beruchte vissen, die we eigenlijk alleen kennen uit (slechte) films waarin ze vaak binnen enkele secondes een menselijk lichaam tot op het bot hebben afgekloven.

Toen we bij het piranha-meer aankwamen zagen we nog een slang in de boom hangen, een schildpad door het meer zwemmen en wat kaaimannen roerloos in het water liggen. De jungle op z’n best!

Met drie provisorische hengels, een zakje rundvlees als aas en vol goede moed gingen we aan het vissen. De piranha’s zouden vrij makkelijk te vangen moeten zijn werd ons verteld… en we merkten ook dat ze het aas binnen enkele secondes ontdekt hadden. Wel een gaaf gevoel om de piranha’s meteen al aan je hengel te voelen trekken. Alleen…. we haalden ze niet uit het water. Telkens wanneer we iets voelden probeerden we binnen te halen, maar het resultaat was telkens een lege haak. Pas bij een van de laatste stukjes aas wist Aurelio een piranha aan de haak te slaan. We zagen de rij vlijmscherpe tandjes in z’n bekje. Aurelia hield wat planten voor de bek van de piranha, die hier zijn tanden in zette en binnen de kortste keren het had doorgebeten.

We hadden de keuze om de vis terug te gooien of als nieuw aas te gebruiken.. aangezien wij nog wel even door wilden vissen vroegen we Aurelio om er aas van te maken. De kop ging van de piranha af en hij werd vakkundig in kleine stukjes gesneden, die we weer aan de haak konden hangen. Ook hier hapten de piranha’s wel op, maar het was duidelijk dat ze meer liefhebber waren van sappig rundvlees dan van de eigen soortgenoot. Helaas wisten wij nog steeds niets te vangen, maar Aurelio sloeg er nog een aan de haak. Overigens wist hij te vertellen dat hij er normaal zeker 10 ving, maar dat ze dit keer niet zo hapgraag waren. Misschien was dit vissersboliviaans, maar wij kregen het idee dat het niet aan ons lag dat we geen piranha hadden gevangen. De laatste piranha ging terug het meertje in. Ik had hem wel willen proeven tijdens de maaltijd eigenlijk, maar Jacq was me te snel af en koos voor de diervriendelijke optie. 🙂

Tarantula’s zoeken
Na het eten gingen we die avond nog op zoek naar wat tarantula’s die in de bomen in het oerwoud leven. Ook op het terrein van de lodge hadden we een goede kans om deze spinnetjes te spotten, dus vol goede moed gingen we met onze zaklampen op pad. Helaas bleef de score beperkt tot de harige poot van een tarantula die in zijn schuilplaats bleef zitten. Jammer! We hadden deze flinke spinnen wel in levende lijve willen zien! Gelukkig troffen we ze ook niet in onze badkamer aan.. 😉

Wel een wandelend blad gespot….

Nog veel meer foto’s van Madidi National Park

Naar de pampas
De volgende dag kwam er alweer een einde aan onze tijd in de jungle. We namen afscheid van de lieve dametjes en sprongen in de boot die ons in een goed uur stroomafwaarts terug bracht naar Rurre. Hier hadden we nog even de tijd voordat we weer op pad gingen naar de pampas. We liepen wat over het zondagsmarktje van Rurre, haalden nog een en ander in het hotel op en wachtten geduldig tot we weer op pad gingen. Om 9 uur stond de auto voor de deur die ons in zo’n drie uurtjes naar de lodge in de pampas zou brengen. Onderweg zagen we al de eerste dieren van de pampas, namelijk wat capibaras en een struisvogel-achtige.

Tijdens deze autorit begon het ook al flink te regenen… het is ook het begin van het regenseizoen, dus we waren op dat moment al heel erg blij dat we in de jungle twee prachtige dagen hadden gehad met maar een tropisch regenbuitje… Dat zou in de komende dagen nog wel anders worden helaas. 😉

De pampas
Waar Brazilië de beroemde pantanal heeft en Nederland de Biesbosch, heeft Bolivia zijn eigen wetlands.. namelijk de pampas! Dit gebied staat voor het grootste gedeelte uit uitgestrekte graslanden en rivieren. Tijdens het droge seizoen staat het water in de rivieren laag en zijn de graslanden droog. Maar tijdens het regenseizoen stijgt het waterpeil snel en staat het grootste gedeelte van het gebied onder water. Hoewel er in de jungle veel meer dieren leven, is het grote voordeel van de pampas dat de dieren hier een stuk makkelijker te spotten zijn. Dit trekt dan ook de nodige toeristen aan!

Het enige nadeeltje aan de pampas was de grote hoeveelheid muggen die zich aangetrokken voelen tot deze natte wereld. We hadden een flinke hoeveelheid deet bij ons, we sliepen onder een klamboe.. maar overal zaten muggen. Gelukkig had ik mijn grootste en beste bescherming tegen de muggen ook meegenomen. Helaas voor Jacqueline was zij dit. Eindstand in de muggenbultencompetitie was een glansrijke overwinning voor Jacq met ruim 70 bulten (and still counting) tegenover een schamele 4 voor mij.

Wij verbleven weer in een lodge van Bala Tours. Dit keer een stuk groter dan de lodge in de jungle met wel plek voor 30-35 tegelijkertijd. Tijdens ons bezoek was het duidelijk laagseizoen, we zaten meestel met zes toeristen (en 2 gidsen) aan tafel. Anderhalve dag waren we zelfs maar met z’n drieën (Jacq, Aurelio en ik).

De rivier op!
Na de lunch gingen we die middag de rivier op voor onze eerste kennismaking met de pampas. De regen was gelukkig veel minder geworden… de mensen die al de hele dag in de pampas waren konden namelijk er niet op uit vanwege de vele regen. Maar ’s middags konden we er gelukkig wel op uit en waren er slechts wat kleinere regenbuitjes. Daar beschermden onze poncho’s echter goed tegen!

We gingen met de boot stroomopwaarts deze middag met als doel het spotten van vogels. Maar uiteraard negeerden we de overige dieren die we tegenkwamen zeker niet. Het dier dat we het meeste zagen (behalve de muggen) was de Watsing-vogel. Een grote, dikke kalkoen-achtige vogel. Een echte planteneter met drie magen, vertelde onze gids. Vandaar waarschijnlijk ook dat we ze vooral veel zagen schijten en dat ze niet echt heel gemakkelijke vliegers waren. Maar ze hadden wel een mooie hanenkam. Dat dan weer wel.

Ook zagen we enkele cowboys met een kudde koeien. Het bijzondere hieraan was dat ze de rivier over moesten steken. Terwijl de cowboys hun zwepen flink lieten knallen in de lucht, zwommen de koeien naar de overkant. Bijzonder om te zien!

Overstekende koeien en knallende zwepen!

Verder zagen we nog enkele soorten reigers (tigerheron, blue heron). Prachtig zoals deze vogels vaak kaarsrecht in de toppen van bomen zaten. Ook hebben we enkele keren verschillende apensoorten hoog in de bomen gespot. We zagen howler monkeys, brown capucin monkeys en squirrel monkeys. Verder zagen we in het water al enkele grote kaaimannen drijven. Meestal roerloos aan de kant van het water met enkel hun ogen en bek boven water, loerend voor voedsel. En af en toe zagen we een glimp van een roze zoetwaterdolfijn boven water komen. Al met al hadden we van de meeste dieren in de pampas al wel wat gezien!

Aan het eind van de boottocht begon het weer flink te stortregenen, dus toen gingen we op volle snelheid weer terug naar de lodge.

Bloemlezing van de dieren op deze eerste vaartocht

Op zoek naar apen!
De volgende ochtend gingen we weer op tijd op pad met de boot. Dit keer gingen we stroomafwaarts met als doel wat apen te spotten! Het was een behoorlijk regenachtige ochtend en we zaten een groot gedeelte van de tijd verscholen onder onze poncho’s. We zagen weer de nodige kaaimannen en dolfijnen in het water. En aan de oever vonden we een capibara-familie. De capibara is het grootste knaagdier ter wereld en heeft wel iets weg van een varken. Ik vond het dier verder vooral een sullige uitstraling hebben overigens.

Op het moment dat Jacq helemaal klaar was met de regen (en ik ook een klein beetje), was het onze gids Aurelio die graag door wilde zoeken naar de apen.. we zouden er erg dichtbij zijn. Vijf tot tien minuten en dan zouden we zeker wel apen zien, beloofde hij ons.

Helemaal klaar met de regen…

Het werden er uiteindelijk 25, maar toen spotte Aurelio dan toch de squirrel monkeys in de dichtbegroeide bosjes. Eerst zagen we ergens een moeder met een jonkie achter op de rug die we van enkele meters afstand konden aankijken. Een paar minuten later vonden we een hele familie aapjes. Aurelio parkeerde de boot pontificaal in de bossen aan de oever en de nieuwsgierige aapjes lieten zich allesbehalve afschrikken. Ze keken eerst op zeer korte afstand naar die vreemde indringers en enkele zeer brutale apen durfden de boot te beklimmen.

Ze klommen op onze schoot en schouders en waren erg nieuwsgierig naar ons. Overigens werden ze dus zeker niet gevoerd door onze gids. Bala Tours heeft een streng beleid wat voeren betreft, dat is uit den boze. De natuur moet z’n eigen gang kunnen gaan en moet vooral niet wennen aan het voeren door mensen. Maar wat was het ontzettend bijzonder dat die apen over ons heen klommen en zo dichtbij waren!! Het was het echt meer dan waard om een paar uur in de stromende regen te zitten!

Filmpjes van de aapjes

Doorweekt maar oh zo blij!

Zwemmen met…
Nadat we meer nat dan droog, een uur te laat, maar met een fantastische ervaring, weer terug waren gekeerd in de lodge stond er gelukkig nog een lekker warme maaltijd op ons te wachten. We spraken na het eten met Aurelio af om die middag nog op pad te gaan als het weer droog zou worden.

En dat werd het gelukkig rond een uur of vijf! We gingen er nog even op uit met de boot. Het zou wellicht mogelijk zijn deze middag om te gaan zwemmen in de rivier met roze zoetwaterdolfijnen, dus we hadden onze zwemkleding vast aangetrokken. We waren wel enigszins huiverig voor de bruine rivier, waar je weinig tot niets zag in het water.. we wisten alleen dat er ook piranha’s en kaaimannen in hetzelfde water zwommen. Niet echt heel uitnodigend voor een verkoelende plons dus! Aurelio verzekerde ons dat de dolfijnen ons sowieso zouden beschermen en dat het niet gevaarlijk zou zijn. Persoonlijk vond ik dat meer als een sprookje klinken, waarin de dappere dolfijn heldhaftig de mensen zou beschermen tegen kwaadaardige kaaimannen en hongerige piranha’s. Maar tegelijkertijd geloofden we ook wel dat als het gevaarlijk zou zijn in het water, dat ze ons nooit zouden laten zwemmen. Zelfs niet in Bolivia.

Deze joekels zwommen ook in het water rond…

Na korte tijd gevaren te hebben zagen we meerdere dolfijnen in het water… dit was dus het moment om te gaan zwemmen. Ik bleef een beetje huiverig (het was ook koud enzo… blabla), maar Jacq nam het initiatief om het water in te gaan. En toen kon ik natuurlijk niet achterblijven! Eenmaal in het water was het flink schrikken toen we ineens iets tegen onze benen aan voelden. Gelukkig was het geen hongerig schepsel, maar een zachte dolfijn die met ons speelde. Ze draaiden cirkeltjes om ons heen, zwommen zacht tegen ons aan en fungeerden als soort van stoel in het water. Hierbij was het ook mogelijk ze aan te raken en te aaien. Zo bijzonder om dit mee te maken in het bruine water van de pampas. Echt een onvergetelijke ervaring!!

Dol-fijn dat-ie zich ook even boven water liet zien!

Mochten mensen zich trouwens afvragen waarom het roze zoetwaterdolfijnen worden genoemd… Nou, heel simpel.. ze hebben een roze kleur en ze leven in het zoete water.

Kaaimannen spotten in het donker
Nadat de avond was gevallen en we weer een goede maaltijd achter de kiezen hadden gingen we in het donker nog een keer de rivier op. Ditmaal om kaaimannen te spotten. In het donker gaan ze namelijk op zoek naar eten, dus zwemmen ze rond in de rivier. Door met een zaklamp over het water te schijnen, zagen we regelmatig de ogen van een kaaiman rood oplichten aan het wateroppervlakten. Pas als we te dichtbij kwamen met de boot schoten ze met een plons weer onder water.
En als we om ons heen keken zagen we in de bomen ontzettend veel vuurvliegjes zitten en aan de hemel diverse prachtige sterren.

Op zoek naar Anacondas
De volgende dag gingen we er op uit om anaccondas te zoeken… We waren vooraf al gewaarschuwd dat het waarschijnlijk erg lastig zou worden om deze meterslange slangen te vinden in de natte wereld om ons heen. In het droge seizoen gaat dit een stuk makkelijker. Het lukte ons dan ook niet om er een te vinden en na een uurtje gewandeld te hebben besloten we om niet verder te zoeken en lekker met de boot weer het water op te gaan.

Dit vond Jacq van het wandelen door de wetlands…

Het was eindelijk een mooie, zonnige dag en dat was ook aan de natuur te merken. Diverse kaaimannen en schildpadden lagen op de oever zichzelf op te warmen aan de zonnestralen. Er waren nu ook meer vogels te zien om ons heen en we zagen weer enkele apen-families hoog in de bomen. Ook wij genoten volop van het lekkere zonnetje en zaten met blote voeten in de boot te genieten.

Terug naar Rurrenabaque
Na de laatste lunch was het weer tijd om terug te keren naar Rurre. Een autorit van zo’n drie uur bracht ons terug, we bedankten onze topgids Aurelio uitgebreid (hij had z’n fooi meer dan verdiend door vol te houden om ons de aapjes te laten zien!) en gingen weer naar ons hotel. Na een hapje gegeten te hebben lagen we die avond ook weer vroeg onder de wol om bij te komen van alle avonturen die we hadden meegemaakt!

Met onze held!

De volgende ochtend ontbeten we op aanraden van medetoeristen bij een klein Frans bakkerijtje… heerlijk! De rest van de dag bestond voornamelijk uit tassen inpakken, blogs schrijven (ik had nog wat in te halen) en wachten.

Op naar Sucre!
Een erg klein vliegtuig bracht ons die middag terug naar La Paz. In het vliegtuig was het onmogelijk om rechtop te staan (zelfs voor Jacq) en er pasten ook maar 19 passagiers in. Ik vond het gaaf om in zo’n klein vliegtuig te zitten waarbij ik zelfs recht in de cockpit kon kijken. Nadeeltje was de flinke turbulentie die je goed voelt in zo’n klein toestel en dat het enorm warm en benauwd was. Gelukkig waren we na zo’n dertig minuten al weer in La Paz en konden we uitstappen.

We moesten enkele uren doorbrengen op het vliegveld van La Paz en tot mijn grote vreugde was er eindelijk goede wifi. Hierdoor kon ik de vele foto’s van Copacabana posten en eindelijk die blog afronden! Nadat dit werkje was afgerond, spoedden we ons naar het busstation waar we een nachtbus pakten richting Sucre! Daarover meer in de volgende blog!

Foto’s Pampas